Jubileusz 30-lecia działalności Komitetu Technicznego 140 ds. Rur, Kształtek i Armatury z Tworzyw Sztucznych to wyjątkowy moment, który ukazuje nie tylko bogatą historię normalizacji, ale także jej istotną rolę w kształtowaniu standardów przemysłowych. Od zarania cywilizacji ludzie dążą do ujednolicenia metod komunikacji i produkcji.
Przykładem pioniera w tym zakresie był Elli Whitney, który już w 1798 roku wprowadził innowacyjne rozwiązania w produkcji muszkietów, umożliwiając wyższy stopień zamienności części.
Początki normalizacji w Polsce sięgają roku 1924, kiedy to powołano Polski Komitet Normalizacyjny.
Dynamiczny rozwój normalizacji od tamtej pory doprowadził do istotnych zmian, takich jak powstanie Normalizacyjnych Komisji Problemowych (NKP) i później – Komitetów Technicznych (KT), które odgrywają kluczową rolę w opracowywaniu i wdrażaniu norm, w tym również tych z zakresu rur, kształtek i armatury z tworzyw sztucznych.
26 maja 1994 r. powołano NKP nr 140 ds. Rur, Kształtek i Armatury z Tworzyw Sztucznych, której Sekretariat był umiejscowiony w Instytucie Przemysłu Tworzyw i Farb w Gliwicach (później zmieniono go na Instytut Przetwórstwa Tworzyw Sztucznych „Metalchem” Oddział Zamiejscowy Farb i Tworzyw Gliwice, następnie Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników i kolejno na Sieć Badawczą Łukasiewicz – Instytut Inżynierii Materiałów Polimerowych i Barwników). 18 instytucji, które weszły w skład NKP nr 140, wybrało Norberta Bywalca na przewodniczącego.
Jego kadencja okazała się wyjątkowo owocna, przynosząc wiele norm, które zrewolucjonizowały sposób, w jaki postrzegamy i testujemy rury oraz kształtki z tworzyw sztucznych. W okresie od 26 maja 1994 do 1 stycznia 2000 roku pod Jego przewodnictwem powstały między innymi takie normy jak własna PN-C-89218:1993P dotycząca sprawdzania wymiarów rur i kształtek. Ponadto NKP opracowała polskie wersje językowe wieloczęściowej Normy Międzynarodowej dotyczącej chłonności wody w rurach i kształtkach z tworzyw termoplastycznych: PN-ISO 8361-1:1994, PN-ISO 8361-2:1994 oraz PN-ISO 8361-3:1994. Obecnie Przewodniczącym Komitetu Technicznego KT 140 ds. Rur, Kształtek i Armatury z Tworzyw Sztucznych od 01.01.2000 r. jest dr Krzysztof Bortel.
Od 22 października 2021 r. Sekretariat KT 140 prowadzi Polskie Stowarzyszenie Producentów Rur i Kształtek z Tworzyw Sztucznych z siedzibą w Toruniu, a funkcję Sekretarza KT 140 pełni pani Mirosława Lubańska.
Osoby zaangażowane w prace KT 140 wnoszą nieoceniony wkład w rozwój tej dziedziny. Ich wysiłki doprowadziły do opracowania polskich wersji językowych wielu norm i dokumentów normalizacyjnych, które przyczyniają się do zapewnienia bezpieczeństwa i jakości wyrobów z tworzyw sztucznych. Normy służą jako fundament dla instalacji i sieci drenarskich, kanalizacyjnych, wodociągowych oraz systemów centralnego ogrzewania. Ponadto KT 140 nie tylko opracowuje normy, ale również udziela wsparcia w postaci informacji metodycznej i merytorycznej oraz konsultacji normalizacyjnych dla zainteresowanych jednostek. Jego misją jest nie tylko normalizacja, ale także wspieranie rozwoju i innowacji w branży, zapewniając najwyższą jakość i bezpieczeństwo wyrobów z tworzyw sztucznych.
Obecnie jakość polskich instalacji drenażowych, kanalizacyjnych czy sieci wodociągowych zawdzięczamy także owocnej pracy Komitetu Technicznego 140 oraz jego członków, którzy nieustannie pracują nad doskonaleniem norm przemysłowych. Dzięki zaangażowaniu członków KT 140, ich reprezentantów oraz specjalistów nasz komitet odegrał kluczową rolę w opracowaniu polskich wersji językowych około 70% norm i dokumentów normalizacyjnych związanych z rurami, kształtkami i akcesoriami z tworzyw sztucznych.
Mirosława Lubańska
Sekretarz PKN/KT 140
